|
Życie po śmierci w epokach
Są różne rodzaje śmierci: Bohaterska, męczeńska,
nieuchronna, prawa śmierć, lekka, nagła, przedwczesna,
samobójcza, we śnie. Śmierć to przejście do życia
wiecznego, a jednak każde pokolenie postrzega ją inaczej.
Starożytność
Śmierć przedstawiana w literaturze, daje obraz
indywidualnego podejścia do problemu. Utwory z epoki
starożytności najczęściej opisują krwawą wojnę, w której
śmierć prowadzi wielu jej uczestników. Mamy wtedy do czynienia ze śmiercią bohaterską, choć nie brak przekładów
śmierci w imię moralnego porządku, niezgodnego z racjami
państwa. („Antygona” Sofoklesa)
Średniowiecze
W utworach
średniowiecznych spotykamy specyficzne podejście do
śmierci, wynikające z ówczesnego ideału życia w ascezie.
Spotykamy więc w
utworach śmierć przedstawianą jako granicę pomiędzy życiem
doczesnym i wiecznym. Obraz śmierci wskazuje jej potęgę
(„Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią”). Utwór ten
przedstawia schemat „tułacza śmierci” (danse macabre).
Podkreśla, że bez względu na pochodzenie, stan majątkowy,
śmierć dosięga wszystkich. Utwory tego okresu ukazują
również motyw ars moriendi, czyli szlak umierania. Wiele
utworów literackich wskazuje, jak powinien człowiek
przygotować się do kresu wędrówki jako prawdziwy
chrześcijanin („Pieśń o Rolandzie”)
Renesans
Utwory renesansowe ukazują kryzys światopoglądu poety (Jan
Kochanowski- Treny). Śmierć burzy cały system
filozoficzny, porządek ówczesnego świata, aby ostatecznie
jednak poddać się woli Boga i osiągnąć spokój.
Romantyzm
Epoka romantyzmu śmierć potraktowała jako ukojenie,
pozbawienie się bólu i cierpienia.
Wielu bohaterów romantycznych popełnia samobójstwo (
Konrad Wallenrod). Często śmierć związana jest z
nieszczęśliwą miłością, a to prowadzi do samobójstwa,
które porównywane jest do „szczęśliwego snu” (Juliusz
Słowacki- „Anhelli”)
|
